280
Pol J Cosmetol 2016, 19(4): 274-284
6-O-benzoylogomisyna, benzoylogomisyna U, mety-
logomisyna, schisanteryny A-D, deoksyschizandryna,
pre-gomisyna, oraz gomisyny C, S, K, J i U, oraz inne
związki z tej grupy [73, 74]. Ponadto w ekstraktach
z owoców stwierdzono obecność seskwiterpenów, nor-
tritererpenoidów, polifenoli, polisacharydów, witamin
i biopierwiastków [73, 74].
Badania naukowe potwierdziły już wiele cennych
właściwości biologicznych ekstraktów z owoców
S. sphenanthera
, co czyni go również interesującym
ze względów kosmetycznych. Ekstrakty z owoców
S. sphenanthera
wykazują działanie antyoksydacyjne,
przeciwwirusowe oraz przeciwnowotworowe [73, 74].
Ekstrakty z owoców S. sphenanthera zostały rów-
nież dopuszczone do zastosowania w kosmetologii
przez organy nadzorujące bazę CosIng. W opisie
aplikacji w bazie CosIng, jako główne profile działania
kosmetycznego ekstraktów z owoców S. sphenanthera
wymienione są: działanie antyoksydacyjne, przeciwło-
jotokowe, chroniące oraz kondycjonujące skórę [68].
Możliwość zastosowania do użytku kosmetycznego
ekstraktów z owoców S. sphenanthera została również
opatentowana w 2010 r. przez firmę Garnier. Patent
dotyczy zastosowania ekstraktów w kosmetykach,
suplementach diety i środkach dermatologicznych
w celu łagodzenia i przeciwdziałania: alergii, reakcji
zapalnych, zaburzeń bariery ochronnej i hemostazy
skóry, błon śluzowych oraz przydatków, a także za-
czerwienienia skóry i trądziku różowatego [75].
Wybrane kosmetyki zawierające w składzie eks-
trakt z S. sphenanthera będące w ofercie firm europej-
skich i pozaeuropejskich (Australia, USA) przedsta-
wiono w tabeli VII [76-85].
Kultury in vitro Schisandra chinensis – poten-
cjalne rozwiązania biotechnologiczne
Roślinne kultury in vitro, oraz możliwość zwięk-
szania produkcji metabolitów wtórnych oferowana
przez różne techniki stosowane w biotechnologii
roślin, stwarzają możliwość ich aplikacji w przemyśle
farmaceutycznym, kosmetycznym i spożywczym. Do
specyficznych strategii stosowanych w celu zwiększa-
nia produkcji związków czynnych wykorzystywane
są m.in. takie zabiegi jak: selekcja wysokoproduktyw-
nych linii komórkowych, optymalizacja warunków
prowadzenia hodowli (dobór podłoża hodowlanego,
kompozycja regulatorów wzrostu i rozwoju roślin), typ
prowadzonych hodowli (agarowe, wytrząsane; pędowe,
kalusowe), warunki świetlne oraz temperatura, zasto-
sowanie elicitorów czy też transformacja genetyczna
[86, 87]. Ponadto możliwość zabezpieczenia przemy-
słu w cenne surowce oraz ich produkcję na większa
skalę, stwarzają możliwości oparte o opracowywanie
protokołów mikrorozmnażania wybranych gatunków.
Kultury
in vitro
gatunku S. chinensis są obiektem
zainteresowań wybranych placówek badawczych na
świecie; japońskich, koreańskich, czeskich i polskich.
Dotychczas zostały opracowane protokoły mikroroz-
mnażania tego gatunku [88-92]. Dużym powodze-
niem cieszą się badania z zakresu endogennej aku-
mulacji metabolitów wtórnych w kulturach in vitro S.
chinensis
. Znaczny dorobek w tym kierunku prezentuje
zespół z Zakładu Botaniki Farmaceutycznej UJ CM.
Prace te są skupione głównie na produkcji lignanów
dibenzocyklooktadienowych i kwasów fenolowych.
Na prowadzonych w krakowskiej jednostce kultu-
rach pędowych S. chinensis zostały przeprowadzone
badania z zakresu optymalizacji hodowli – dobór typu
kultur, składu podłoża hodowlanego, systemu hodowli
oraz warunków świetlnych. Obecnie we współpracy
z Zakładem Farmakognozji GUMed, został również
zoptymalizowany proces hodowli kultur w różnego
typu bioreaktorach (ryc. 3). Uzyskiwane wyniki
zawartości lignanów w biomasie hodowanej in vitro
są znaczne, zbliżone do zawartości tych związków
w materiale roślinnym rosnącym in vivo [37, 93-98].
Ryc. 3. Kultury in vitro Schisandra chinensis: A. hodowla
pędowa stacjonarna, B. hodowla w bioreaktorze firmy
Plantform (fot. Adam Kokotkiewicz, Zakład Farmakognozji
GUMed)
A.
B.
Podsumowanie
S. chinensis
, to atrakcyjny obiekt badań, cenny
zarówno z farmaceutycznego, jak i kosmetycznego
punktu widzenia. Prowadzone badania aktywności
biologicznej ekstraktów z owoców, udowodniły nie
tylko możliwości ich zastosowania w lecznictwie lecz
także w kosmetologii. Badania te wykazały działanie
antyoksydacyjne, detoksykacyjne, przeciwzapalne,
promieniochronne, przeciwstarzeniowe, przeciwaler-
giczne, jak również rozjaśniające i wybielające skórę.
S. chinensis
, pod różnymi postaciami, jest do-
puszczony do użytku kosmetycznego przez Komisję
Europejską – bazę CosIng. Ponadto możliwość wyko-
rzystania ekstraktu na potrzeby kosmetyczne została
opatentowana.
Aktualnie na rynku europejskim i polskim dostęp-
ne są preparaty kosmetyczne firm koreańskich i rosyj-
skich oraz firmy niemieckiej. Gatunek ten jest nadal
znany zarówno w Polsce jak i w całej Europie głównie