Największą atrakcją większości pnączy są barwne kwiaty, dekorujące ogród od wczesnej wiosny do późnej jesieni. Szczególnie dużo form i barw zapewniają powojniki, ale pięknie wyglądają również kwiaty wiciokrzewów czy milinów. Nie można zapomnieć o glicynii, która kwitnie krótko (1 - 3 tygodnie), ale jej kwieciste kaskady na długo pozostają w pamięci.

Sadząc koło siebie rośliny o różnym kolorze kwiatów, można uzyskać piękne kompozycje barwne, a dobierając odmiany kwitnące w różnych porach roku, stworzyć ogród kwitnący od końca kwietnia (np. powojniki z grup Atragene, czy Montana) aż do końca września (np. odmiany 'Comtesse de Bouchaud', 'Cloudburst'^PBR, 'Jackmanii', 'Jan Paweł II', 'Polish Spirit', 'Vistula'^PBR), a nawet  do końca października ('Bill MacKenzie' i 'Kaśka' z grupy Tangutica czy C. terniflora 'Early Snow').

Powojniki mogą pokrywać różnego rodzaju ogrodzenia. Sadząc obficie kwitnące odmiany uzyskamy efektowne barwne kompzycje.

Efektowne barwne kompozycje uzyskamy, sadząc odmiany kwitnące bardzo obficie przez całe lato (np. 'Comtesse de Bouchaud', 'Etoile Violette', 'Kaśka', 'Madame Julia Correvon', 'Polish Spirit' czy 'Paul Farges'). Wiele pnączy ma pachnące kwiaty, np. wiciokrzew przewiercień, wiciokrzew pomorski, wiciokrzew Heckrotta, wiciokrzew japoński 'Halliana', winorośl pachnąca czy niektóre gatunki i odmiany powojników, np. 'Betty Corning', 'Princes Red', 'Sweet Summer Love'^PBR. Posadzone w pobliżu drzwi, furtki, altany, ławki czy okna roztaczają przyjemną kojącą woń. Zapach uwydatnia się najbardziej wieczorem. Wyczuwalny jest zwłaszcza w miejscach osłoniętych od wiatru.

Powojnik 'Sweet Summer Love'PBR  ma dekoracyjne, pachnące kwiaty

Owoce pnączy czasami dorównują urodzie kwiatom. U cytryńca i wielu odmian aktinidii są także jadalne, smaczne i zdrowe. Pnącza te łączą walory rośliny ozdobnej i użytkowej. Szafirowe owoce winnika zmiennego 'Elegans' i żółto-czerwone dławisza wprowadzają do ogrodu dodatkowe barwy jesienią. Puszyste owocostany powojników z grupy Tangutica, tworzą peruki, które zdobią rośliny również zimą. Pnącza sprzyjają ptakom w ogrodzie, oferując im bezpieczne schronienie i miejsce do gniazdowania. Szczególnie przydatne do tego będą umiarkowanie lub silnie rosnące gatunki, np. winobluszcze, wiciokrzewy, rdestówka bucharska, dławisz, liczne powojniki oraz miesięcznik dahurski tworzący plątaninę cienkich pędów przykrytych dachówkowato ułożonymi sercowatymi liśćmi. Owoce wiciokrzewów, dławisza czy winnika staną się ich zimowym pokarmem. Ptaki ożywią nasz ogród, a za gościnę odwdzięczą się, zjadając szkodniki.

Owoce winnika zmiennego przykuwają uwagę jesienią

Owoce dławisza wprowadzają do otoczenia dodatkowe barwy

Puszyste owocostany powojnika 'Kaśka' wyglądają niczym peruki

 

Prowadzenie powojników i innych pnączy przy różnego rodzaju ogrodzeniach czy ścianach jest bardzo popularne. Powojniki czepiają się podpór ogonkami liściowymi, dlatego podpory nie powinny być zbyt grube (do 1 cm średnicy). Do muru można przymocować np. kawałki siatki, kraty lub też pojedyncze pręty albo linki. Rozstawa oczek w kracie co 25 cm zapewni równomierne pokrycie ściany roślinami, a odsunięcie podpory od ściany o 10 - 15 cm ułatwi owijanie się liści dookoła podpór i swobodny przepływ powietrza pomiędzy podporą a murem. Odmiany dobieramy do wysokości i szczelności podpory, którą chcemy uzyskać. Odmiany silnie rosnące to np.:'Bill MacKenzie', 'Paul Farges', 'Lambton Park', Clematis montana var. rubens, średnio silnie rosnące: 'Grunwald'^PBR, 'Jackmanii', 'Etoile Violette', 'Błękitny Anioł', 'Kardynał Wyszyński', 'Comtesse de Bouchaud', 'Skyfall'^PBR, 'Polish Spirit', odmiany z grupy Viticella,  słabiej rosnące: 'Azure Ball'^PBR, 'Piilu', 'The President' i odmiany z grupy Atragene jak 'Albina Plena', 'Pamela Jackman', czy 'Markham's Pink'.

Hortensja pnąca czepia się ścian korzeniami czepnimi

Winobluszcz trójklapowy odm. 'Veitchii'  czepia się zarówno gładkich jak i porowatych ścian za pomocą przylg

Bluszcz pospolity skutecznie wspina się po chropowatych ścianach

 

Większość innych pnączy wspina się, owijając wokół podpór, niektóre mogą się piąć po płaskich ścianach, przyczepiając się korzeniami przybyszowymi (bluszcz, hortensja pnąca, milin, trzmielina Fortune'a, przywarka japońska) lub specjalnymi przylgami (winobluszcze).

Winobluszcz pięciolistkowy zastosowany na elewacji budynku. W sposób naturalny liście rośliny cieniują i zapobiegają nagrzewaniu się budynku latem.

Pnącza można wykorzystać do okrywania ścian budynków, co poza walorami dekoracyjnymi ociepla budynki zimą, a cieniuje i ochładza latem. Sprzyja też osuszaniu ścian, osłaniając je przed deszczem i pobierając nadmiar wody z okolic fundamentów. Najlepiej do tego celu nadają się winobluszcze, ale można tak prowadzić również bluszcz czy milin, a (zapewniając podpory) także wszystkie pozostałe pnącza.

Pnącza zimozielone (bluszcz, wiciokrzew zaostrzony, wiciokrzew Henryiego, wiciokrzew Delavaya, czy wiciokrzew japoński) mogą stworzyć zieloną osłonę przez cały rok. Trzeba pamiętać jednak o ich ograniczonej mrozoodporności, ograniczającej ich stosowanie do rejonów o łagodniejszym klimacie (np. zachodnia, południowa lub centralna Polska). Nie powinno się stosować pnączy zimozielonych w miejscach silnie nasłonecznionych, sprzyjających przemarzaniu.

Liście pnączy urzekają wieloma barwami. Warto  wspomnieć o żółtolistnym chmielu 'Aurea', żółto unerwionych liściach wiciokrzewu japońskiego 'Aureoreticulata', żółto-zielonych liściach wiciokrzewu japońskiego 'Kogel-mogel' czy aktinidii HOKEY POKEY^®, srebrzysto-stalowo-zielonych liściach przywarki japońskiej 'Moonlight', biało-zielonych liściach przywarki japońskiej BURST OF LIGHT^PBR, biało-różowo-zielonych liściach aktinidii pstrolistnej 'Adam' czy winnika zmiennego 'Elegans'. Jesienią szkarłatną barwą liści pokrywają się winobluszcze oraz winorośl japońska i amurska.

Aktinidia ostrolistna 'Adam'

Przywarka japońska BURST OF LIGHT®

Aktinidia ostrolistna HOKEY POKEY®

Winorośl japońska jesienią

 

Winorośl pachnąca (Vitis riparia) dobrze nadaje się do maskowania mniej atrakcynych budynków

Pnącza mogą szybko przykryć nieestetyczne budynki, różnego rodzaju szopy, magazyny i śmietniki. Jeśli zależy nam na szybkim efekcie, warto posadzić winorośl pachnącą powojniki z grup Tangutica i Vitalba (zwłaszcza 'Paul Farges'),  rdestówka bucharska lub chmiel. Dobry efekt możemy także uzyskać, stosując któreś z wolniej rosnących pnączy, np. winobluszcz pięciolistkowy, wiciokrzew japoński 'Halliana', wiciokrzew zaostrzony, dławisz, winobluszcz trójklapowy, aktinidię pstrolistną, winnik tojadowaty, miesięcznik dahurski, glicynie czy  winoroślą japońską lub 'Zilga'.

Pnącza mogą pokrywać różnego rodzaju ogrodzenia (np. siatki czy panele siatkowe), zdobiąc je, a jednocześnie osłaniając nas przed oczyma ciekawskich. Żywopłot z pnączy ma same zalety: zajmuje mniej miejsca, wymaga mniejszych nakładów pracy i szybciej daje oczekiwany efekt. Szczególnie dobrze do tego celu nadaje się winobluszcz pięciolistkowy, ale momożna także wykorzystać niektóre powojniki (np. odmiany z grupy Tangutica 'Kaśka', GOLDEN TIARA 'Kugotia'^PBR, 'Lambton Park', 'Bill McKenzie', 'Paul Farges' z grupy Vitalba  oraz odmiany 'Etoile Violette', 'Mazurek'^PBR, 'Krakowiak'^PBR czy 'Polish Spirit' z grupy Viticella), rdestówka bucharska (zieloną ścianę można uzyskać w ciągu 4 - 6 tygodni) oraz miesięcznik dahurski i wiciokrzewy.