Pnącza ogrodowe - Clematis - Źródło Dobrych Pnączy

Pnącza ogrodowe

Poza powojnikami istnieje duża grupa krzewów pnących wartych spopularyzowania. Pnącza zajmują mało miejsca w ogrodzie, a dają duży efekt dzięki masie wytwarzanej zieleni rdestówka (Fallopia), kokornak (Aristolochia), dławisz (Celastrus), milin (Campsis), winorośl (Vitis), winobluszcz (Parthenocissus), winnik (Ampelopsis), aktinidia (Actinidia), pięknym kwiatom: glicynia (Wisteria), milin (Campsis), wiciokrzew (Lonicera), owocom ozdobnym: dławisz (Celastrus), psianka (Solanum), winnik (Ampelopsis) lub jadalnym: aktinidia (Actinidia), cytryniec (Schisandra), akebia (Akebia).
 

Większość pnączy wspina się

wijąc dookoła podpór, niektóre mogą się piąć po płaskich ścianach, bez dodatkowych podpór, przytrzymując się ścian korzeniami przybyszowymi np. bluszcz (Hedera), hortensja pnąca (Hydrangea anomala subsp. petiolaris), milin (Campsis), przywarka japońska (Schizophragma hydrangeoides) i trzmielina Fortune'a (Euonymus fortunei) lub specjalnymi przylgami np. winobluszcze (Parthenocissus).

Pnącza można wykorzystać do okrycia ścian budynków,

co poza walorami dekoracyjnymi ociepla budynki zimą a cieniuje i ochładza latem oraz sprzyja osuszeniu ścian, osłaniając je przed deszczem i pobierając nadmiar wody z okolic fundamentów. Najlepiej do tego celu nadają się winobluszcze, ale można tak prowadzić również bluszcz czy milin, a zapewniając podpory także wszystkie pozostałe pnącza.

Pnącza mogą szybko przykryć nieefektowne budynki,

różnego rodzaju szopy, magazyny i śmietniki, chowając je przed oczami naszych gości. Jeśli chcemy mieć efekt w ciągu jednego roku, najlepiej do tego celu nadają się: rdestówka Auberta (Fallopia aubertii), chmiel (Humulus), powojniki (Clematis) z Grupy Tangutica np. 'Bill MacKenzie' czy ‘Lambton Park’ lub powojnik 'Paul Farges' z Grupy Vitalba. Jeśli możemy poczekać 2-3 lata, dobry efekt możemy uzyskać stosując któreś z pozostałych pnączy.

Pnącza mogą pokrywać różnego rodzaju ogrodzenia

(np. siatki) i poza walorami dekoracyjnymi, zasłaniają nas przed oczyma ciekawskich oraz chronią przed wiatrem i kurzem. Nadają się do tego świetnie np. bluszcz pospolity (Hedera helix), wiciokrzew zaostrzony (Lonicera acuminata), powojniki (Clematis) z Grupy Atragene (zwłaszcza ‘Pamela Jackman’), Grupy Tangutica (zwłaszcza ‘Lambton Park’), Grupy Viticella (np. 'Etoile Violette' i 'Krakowiak'PBR) oraz Grupy Vitalba (zwłaszcza 'Paul Farges'), winnik tojadowaty (Ampelopsis aconitifolia), winobluszcz pięciolistkowy (Parthenocissus quinquefolia) i winobluszcz trójklapowy (Parthenocissus tricuspidata).

Większość pnączy ma nieduże wymagania,

ale ponieważ wytwarzają dużą masę zieleni, nie lubią gleb bardzo suchych i bardzo ubogich. Gatunki ciepłolubne np. aktinidie (Actinidia), glicynie (Wisteria) i miliny (Campsis) preferują stanowiska ciepłe, osłonięte i słoneczne. Na stanowiskach chłodniejszych, wilgotnych i półcienistych lepiej się czują np. bluszcz (Hedera), hortensja pnąca (Hydrangea anomala subsp. petiolaris), kokornak (Aristolochia), przywarka (Schizophragma), trzmielina Fortune’a (Euonymus fortunei), akebia (Akebia), chmiel (Humulus) i część wiciokrzewów (Lonicera).

Sadząc pnącza

kopiemy dół o wymiarach 50 x 50 x 50 cm, który wypełniamy żyzną glebą, a rośliny (zależnie od gatunku) sadzimy 0-10 cm głębiej niż rosły dotychczas, w odległości co najmniej 30-50 cm od murów i 50-100 cm od drzew. Prawidłowo dobrane i posadzone pnącza mogą rosnąć wiele lat, dekorując ogród przez cały rok i stanowiąc świetne schronienie dla ptaków.

Schizophragma - japanese hydrangea vine

Japanese Hydrangea vine (Schizophragma hydrangeoides) is a lovely ornamental creeper that climbs using aerial rootlets, attaining the height of over 6m and, in its native habitat, even up to 12 m. 

It belongs to the Hydrangeaceae family and is a close relative to Climbing Hydrangea (Hydrangea anomala subsp. petiolaris). They have similar requirements and the growth habit, but Japanese Hydrangea Vine can boast more attractive flowers than her cousin.

Small, creamy white honey-scented flowers are borne in densely packed large (25 cm in diameter) flattened cymes from the end of June to the second half of July. Its main attraction are large (3-5 cm), white petals of sterile flowers forming a garland around the flower. Wide-round-oval coarsely toothed leaves are green in summer and yellow in autumn.

Japanese Hydrangea Vine is native to the mountains of Japan, together with Climbing Hydrangea, and can be found climbing up trees or sprawling at their base. Interestingly enough, you can find there the specimens of Schizophragma hydrangeoides that look just like the cultivar 'Moonlight'. During the first two, three years after planting it grows rather slowly, as all the energy of the plant goes into creating the root system. Once it's well settled, and the roots reach groundwater, it starts growing very vigorously producing more than 1 m of new growth a year. It can start blooming in the 2nd-3rd year after planting. It doesn't require pruning, but is tolerant of spring pruning of overgrown shoots.

Apart from the species, there are some attractive cultivars available on the market:

  • 'Moonlight' - More vigorous than the species. The leaves have a silvery-grey shading on the upper side. The flowers similar to the species.
  • 'Roseum' is another interesting cultivar, though still rarely found on the market. It has pale rose flowers that appear in July. Heart-shaped deep green leaves with a slightly red tinge turn yellow in autumn.


Requirements.
It thrives in humus-rich, light and moist but not waterlogged soil. It isn’t tolerant of drought. It prefers acid soil but will also do well in neutral soil. High air humidity encourages the luxuriant growth. It grows best on a site with a northern aspect or in semi-shade, sheltered from violent winds. Young plants don't like direct sunlight, whereas older plants benefit from having their upper part in full sun and flower more profusely.

Schizophragma hydrangeoides is sufficiently frost-hardy (zones 5-8) and can grow in most parts of Poland. However, I wouldn't recommend it in the mountainous regions and in the north-eastern Poland, as severe ground frosts in spring may damage its foliage.


Application.
Schizophragma hydrangeoides looks at its best when climbing up an old tree, but it's suitable for planting next to walls, boulders or other porous supports, as well for growing over a wooden fence, an arbour, a pergola or any other sturdy support. It can also be left to grow without any support, as a picturesque groundcover plant, reaching in such case 1-2 m in height. When planting a young Japanese Hydrangea Vine next to a wall, lie the stems on the ground or tie them up to supports in order to strengthen brittle stems until the aerial roots develop and the plant starts supporting itself.

ph roslina 0307 schizophragma kwiaty3Schizophragma hydrangeoides - flowers (photo Sz. Marczynski) ph roslina 0307 schizophragma moonlight tyczkiSchizophragma hydrangeoides 'Moonlight' (photo Sz. Marczynski)
ph roslina 0307 schizophragma moonlight kwiatySchizophragma hydrangeoides 'Moonlight' - flowers - photo Sz. Marczynski ph roslina 0307 schizophragma drzewoSchizophragma hydrangeoides climbing up the tree - photo Sz. Marczynski