Najpopularniejszy u nas bluszcz pospolity (Hedera helix) jest zimozielonym pnączem dorastającym do 30 m wysokości, wytwarzającym 0,51 m przyrostu rocznie. Główną jego ozdobą są liście: ciemnozielone, zimozielone, skórzaste. Jest to pnącze samoczepne, czyli może wspinać się po pionowych podporach dzięki korzeniom przybyszowym wytwarzanym na pędach.
Bluszcz przechodzi dwa stadia rozwoju – młodociane (wegetatywne) i dojrzałe (owocujące) – znacznie różniące się między sobą wyglądem i charakterem wzrostu. Roślina w stanie młodocianym (najczęściej taką spotykamy) ma giętkie pędy z korzeniami czepnymi. Forma dojrzała ma sztywne pędy, czasami sterczące do góry, z niedużą liczbą lub bez korzeni czepnych. Liście stadium wegetatywnego są szeroko owalne, 3–5 klapowe, sercowate u podstawy. Liście na pędach owocujących są romboidalne lub owalne, bez klap.
Bluszcz kwitnie od września do listopada, ma niepozorne, zielonobiałe kwiaty zebrane w kuliste baldaszki. Owocem są czarnofioletowe pestkowce, dojrzewające w kwietniu–maju. Godne polecenia są odmiany o zielonych liściach, szczególnie:
- 'Białystok' silnie rosnąca, dobrze krzewiąca się polska odmiana o dużych liściach. Może osiągnąć ponad 20 m wysokości, przyrastając ok. 1 m rocznie. Polecana do stosowania w miejscach półcienistych i cienistych. Długowieczna i bardziej odporna na mróz oraz bakteriozy niż inne odmiany bluszczu dostępne w sprzedaży.
- 'Thorndale' - najlepsza okrywowa odmiana bluszczu. Ma dosyć duże ciemnozielone liście z jaśniejszym unerwieniem. Silnie rośnie i dobrze się krzewi, ale gorzej wspina się po ścianach niż odmiany 'Białystkok' czy 'Woerner'. Polecana do stosowania w miejscach półcienistych i cienistych. Świetna do stosowania w zieleni publicznej. Najczęściej stosowana odmiana bluszczu w Stanach Zjednoczonych. Stosunkowo mrozoodporna.
- 'Woerner' - odmiana o liściach ciemnozielonych z wyraźnym białym unerwieniem. Polecana do stosowania w miejscach półcienistych i cienistych. Silnie rośnie, dobrze wspina się po ścianach; znakomita do tworzenia osłon lub jako roślina okrywowa. Świetna do stosowania w zieleni publicznej. Stosunkowo mrozoodporna.
Z odmian o nakrapianych liściach godna polecenia jest odmiana 'Profesor Seneta'.Jest to polska silnie rosnąca odmiana o dekoracyjnych dużych (8–12 cm śr.) zielonych liściach upstrzonych marmurkowym, kremowym wzorem. Najlepiej się czuje w półcieniu, ale może rosnąć również w słońcu (wówczas liście są lepiej wybarwione).
Innym gatunkiem bluszczu możliwym do uprawy w najcieplejszych rejonach Polski jest bluszcz kolchidzki (Hedera colchica). Główną jego ozdobą są zimozielone, duże liście długości do 20 cm. Wspinające się pędy często ulegają uszkodzeniom mrozowym, dlatego stosuje się go głównie jako roślinę okrywową w cienistych zakątkach ogrodów, zazwyczaj w Polsce zachodniej i centralnej.
Polecane odmiany
- 'Dentata' silnie rosnąca odmiana o dekoracyjnych zimozielonych, dużych liściach śr. 15–20 cm. Liście są skórzaste, matowe, jasnozielone wiosną, a ciemnozielone latem.
- 'Dentata Variegata' - odmiana o dekoracyjnych zimozielonych, dużych liściach śr. 15–20 cm. Liście są: owalne, do sercowatych, bezklapowe, z nieregularnym ząbkowaniem brzegów, skórzaste, matowe, zielone, z nieregularnym kremowym obrzeżeniem i srebrzystozielonymi smugami.
- 'Sulphur Heart' - liście zimozielone, owalne do sercowatych, bezklapowe, z nieregularnym ząbkowaniem brzegów, zielone, z żółtymi nerwami oraz nieregularnymi żółtymi i jasnozielonymi, rozmytymi przebarwieniami w środku.
Wymagania
Najlepiej rośnie w cieniu lub półcieniu. Na stanowiskach słonecznych łatwiej podmarza. Nie lubi gleb suchych i kwaśnych, ale dobrze toleruje większość przeciętnych gleb.
Zastosowanie
Świetny do stosowania jako roślina okrywowa, zastępująca trawnik w miejscach ocienionych, np. u podstawy drzew. Bardzo dobrze nadaje się do okrywanie drzew, pergoli, ścian, ogrodzeń oraz miejsc, które chcemyprzykryć zimozieloną osłoną.