Akebia pięcioliskowa dorasta do 5-10 m wysokości, wytwarzając rocznie 1-3 m przyrosty. Dekoracyjne ciemnozielone liście złożone są z 3–5 półzimozielonych listków opadających dopiero po silnych mrozach. Przy pierwszych przymrozkach wybarwiają się na purpurowo.
Kwiaty męskie |
Kwiaty żeńskie |
Kwiaty są rozdzielnopłciowe, jednopienne (na tej samej roślinie są osobno kwiaty męskie i żeńskie). Zebrane są w nieduże grona składające się z większych (2–3 cm średnicy), czekoladowopurpurowych kwiatów żeńskich i mniejszych (0,5–1 cm) różowych kwiatów męskich. Kwiaty wydają lekki korzenny zapach, co może być dodatkową atrakcją, gdy akebia rośnie koło okna, furtki lub oplata altanę. Rozwijają się w końcu kwietnia i w maju.
 |
 |
W październiku dojrzewają niezwykłe owoce przypominające kształtem grube parówki. Są to podłużne jagody długości 10–13 cm zebrane najczęściej po 2–3 (czasem dużo więcej) w owocostany. Z zewnątrz są fioletowe, a po dojrzeniu pękają, odsłaniając biały miąższ z czarnymi pestkami. Miąższ nadaje się do jedzenia – jest smaczny, słodki, z melonowatym posmakiem. Akebie najobficiej owocują, gdy nastąpi zapylenie krzyżowe, dlatego w pobliżu siebie dobrze jest sadzić różne odmiany lub gatunki. Chcąc zwiększyć plon owoców, można kwiaty zapylić samemu w pełni rozkwitu, pocierając kwiaty męskie jednej odmiany o kwiaty żeńskie innej odmiany.
 |
Akebia quinata |
 |
Akebia quinata 'Variegata' |
 |
Akebia quinata 'Silver Bells' |
 |
Akebia quinata 'Alba' |
Poza gatunkiem w uprawie znajduje się kilka odmian akebii pięciolistkowej:
- 'Alba' – odmiana o białych kwiatach żeńskich i męskich oraz białozielonych owocach; Liście są jasnozielone, jaśniejsze niż u gatunku. Odmiana dobrze się rozkrzewia już od podstawy, dlatego świetnie sprawdza się przy płotach czy ogrodzeniach z siatki, dając gęstą osłonę z pędów i liści. Rośnie słabiej od gatunku, dorastając do 3–5 m;
- 'Silver Bells' – odmiana o białych dzwonkowatych, męskich kwiatach z różowopurpurowymi pręcikami. Jej kwiaty żeńskie są jasnoróżowopurpurowe i mają ciemnoczekoladowy słupek. Owoce są białawozielone, jaśniejsze niż u gatunku;
- 'Variegata' – odmiana o zielonych liściach z białymi plamkami i smugami oraz jasnoróżowych kwiatach. Białe przebarwienia na liściach są lepiej widoczne w miejscach dobrze oświetlonych. Owoce są mniejsze niż u gatunku i podobnie jak liście mają białe przebarwienia. Odmiana rośnie słabiej od gatunku, dorastając do 3–5 m. Pojawiające się pędy z całkowicie zielonymi liśćmi (pędy rewersyjne) należy usuwać;
 |
Akebia trifoliata |
Akebia trójlistkowa rośnie słabiej niż akebia pięciolistkowa, osiąga 4–5 m wysokości (rocznie 1–2 m. Jej sezonowe liście złożone są z 3 większych listków o pofalowanych brzegach. Owoce są większe niż u akebii pięciolistkowej (do 15 cm długości). Akebia trójlistkowa jest trochę bardziej wrażliwa na mrozy od akebii pięciolistkowej.
Wymagania
Akebia może rosnąć prawie na każdym stanowisku, ale nie lubi cienia i bezpośredniego silnego słońca w południe. Może rosnąć na każdej przeciętnej glebie. Akebia jest w Polsce wystarczająco mrozoodporna. W ostre zimy może przemarznąć do granicy śniegu, ale wiosną nowe pędy łatwo odrastają z podstawy.
Zastosowanie
Dzięki szybkiemu wzrostowi i ładnym, gęsto ułożonym, zdrowym liściom, może szybko stworzyć osłonę lub miejsce ocienione. Świetnie nadaje się do tworzenia osłon, obsadzania altan, pergoli, bramek czy ogrodzeń, ale może także wspinać się po drzewach (trzeba uważać, aby ich nie zagłuszyła), obrastać podpory przy ścianach lub być stosowana jako roślina okrywowa. Jeśli nie chcemy, by tworzyła okrywy, warto usuwać wszystkie pędy płożące się po ziemi. Akebia nadaje ogrodowi egzotycznego charakteru.