Wygląd i wymagania
Powojniki z grupy Viticella bardzo dobrze znoszą zarówno klimat gorący, jak i chłody północnej Europy. Preferują dobrze oświetlone stanowiska, dlatego nie powinno się ich sadzić w cieniu lub przy północnych ścianach. Zadowalają się natomiast przeciętnymi czy nawet ubogimi glebami, są łatwe w uprawie i odporne na „uwiąd powojników”, najgroźniejszą chorobę odmian wielkokwiatowych. Nadają zarówno dla początkujących ogrodników, tych którzy chcą mieć piękny ogród przy małym wysiłku, jak i dla koneserów szukających ciekawych roślin. Świetnie sprawdzą się również w publicznych terenach zieleni.
Odmiany z tej grupy rosną silnie (osiągają 3 m, a niektóre nawet 5 m wysokości), a co najważniejsze, długo i bardzo obficie kwitną, masą kwiatów rekompensując z nadwyżką ich mniejsze rozmiary. Liście złożone z 5–7 listków są mniejsze niż u odmian wielkokwiatowych, ale zdrowsze i często pozostają zielone aż do mrozów.
Wszystkie odmiany z tej grupy kwitną latem i jesienią na tegorocznych pędach, dlatego wczesną wiosną (luty–marzec) należy przyciąć je silnie 20–40 cm nad ziemią. Przycięte nawet tuż przy ziemi też dobrze odrastają. Możliwość silnego cięcia bardzo upraszcza ich pielęgnację w porównaniu z innymi roślinami. Sprawia również, że nawet gdy wszystkie pędy przemarzną w bardzo surowym klimacie, wiosną wyrosną nowe i latem obsypią się kwiatami. Kwiaty najczęściej mają kształt otwartych, lekko zwisających dzwonków średnicy od 4 do 13 cm. Gatunek Clematis viticella ma kwiaty niebieskofioletowe, a liczne odmiany z nim spokrewnione mogą mieć kwiaty barwy białej, niebieskiej, fioletowej, różowej lub czerwonej w różnych odcieniach. Ich okwiat składa się najczęściej z czterech działek (u niektórych odmian może być ich 5 lub 6, np. 'Etoile Violette'), a u odmian pełnokwiatowych (np. 'Purpurea Plena Elegans') nawet kilkadziesiąt ułożonych w kilku warstwach.
Zastosowanie
Powojniki z grupy Viticella mają wiele zastosowań w ogrodzie. Mogą być uprawiane przy wszelkiego rodzaju podporach (kratkach, słupach, prętach, łukach), wokół których mogą się owijać ogonkami liściowymi, tworząc kolorowe plamy w ważnych miejscach ogrodu. Świetnie nadają się do obsadzania ogrodzeń, zwłaszcza siatkowych, które szczelnie pokrywają masą liści i kwiatów. Wyjątkowo interesująco wyglądają posadzone między krzewami, różami czy niedużymi drzewami. Szybko się po nich wspinają, ozdabiając je kwiatami w okresie małej dekoracyjności, dobrze się też komponują się z ich barwnymi liśćmi. Odmiany z tej grupy mogą być również uprawiane w dużych pojemnikach na balkonach i tarasach, jeśli zapewnimy im odpowiednio duże podpory i wystarczającą ilość miejsca dla silnie rozrastających się pędów. Mogą również służyć do dekoracji mieszkań, gdyż ich kwiaty po ścięciu długo zachowują świeżość w wodzie.
Inne odmiany
Niektórzy do grupy Viticella zaliczają również odmiany choć trochę spokrewnione z powojnikiem włoskim (np. 'Błękitny Anioł', 'Ville de Lyon' czy 'Polish Spirit'), ale nie jest to uznane w oficjalnie obowiązującej nomenklaturze. Warto wspomnieć o kilkunastu najczęściej stosowanych odmianach należących do grupy Viticella:
- 'Alba Luxurians'
- 'Betty Corning'
- 'Emilia Plater'
- 'Etoile Violette'
- 'Mme Julia Correvon'
- 'Krakowiak'PBR
- 'Mazurek'
- 'Purpurea Plena Elegans'
-
'Venosa Violacea'
Szczepan Marczyński